Perspektyf ontving van Hans de Vries, bestuurslid Dorpsbelang Goutum, een artikel over de Hempensermeer. Dit artikel is in 2018 in Diggelfjoer, het dorpsblad van Goutum geplaatst. Omdat er mogelijk ook in ons dorp (of toeristen die onze website/Facebookpagina bezoeken) interesse is voor de geschiedenis, plaatsen we hier het artikel.
Hempensermeerpolder (18-11-2018)
Ten Zuiden van de Waldwei en de wijk Zuider-buren ligt de Hempensermeerpolder. Dit artikel gaat over de geschiedenis van deze bijzondere polder en de functie van de Hempenserpolder-molen. De polder heeft in 2018 de status van Gemeentelijk Monument gekregen.
Historische waarde
De droogmaking van het Hempensermeer was één van de laatste inpolderingen in de Repu-bliek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1773 ontving het toenmalig provinci-aal bestuur een eerste verzoek tot het droog-malen van het meer. De volgende aanvraag tot de inpoldering werd gedaan in 1779 . Uiteinde-lijk is in opdracht en voor risico van vier kooplie-den uit Makkum in 1784 een dijk en een ring-vaart om het meer aangelegd. Aan de noord-zijde van het meer werd een molen geplaatst die het 90 hectare grote meer droog moest malen. In het voorjaar van 1785 was dit werk geklaard en kon het land met greppels en sloten in regelmatige stukken van zes pondematen (ongeveer 2,2 ha) worden verdeeld. Deze unieke indeling is tot op de dag van vandaag in tact gebleven (zie plattegrond, bij de ster). De slappe bodem was aanvankelijk niet geschikt voor vee en in 1785 zaaide men er dan ook koolzaad. In 1788 is aan de noordkant van de Hempensermeerpolder de eerste boerderij gebouwd. Later kwamen daar nog twee bij, één aan de oostkant en één aan de zuidkant van de polder. De polder werd in die tijd uitsluitend voor de vee-teelt gebruikt en daar is later geen verandering in gekomen. De polder kwam door een ruilverkaveling in 1982 in het bezit van Staatsbosbeheer (SBB). Twee boerde-rijen werden afgebroken, de noordelijke boerderij werd later restaurant: ‘Gasterij De Waldwei’.
Natuurlijke waarde
Nadat SBB de Hempensermeerpolder in bezit had gekregen werd het beheer gericht op het behoud en de ontwikkeling van vochtig, kleurrijk grasland met een bijzondere weidevogelbetekenis. Het waterpeil werd in de winter verhoogd , er ontstond weer verschil tussen de hogere en lagere delen van de polder (met klei op veen bodem), het mestgebruik werd aangepast en er mag nu niet voor 1 juli worden gemaaid. Het agrarisch gebruik (o.a. hooiwinning en begrazing door koeien en schapen) wordt door SBB verpacht. Het vooral op de weide-vogels gerichte beheer heeft succes. De Hempensermeerpolder heeft de kwalificatie ‘zeer goed weidevogelgebied’. Vooral het aantal broedende grutto`s is groot, maar ook de dichtheid van de Watersnip, de Tureluur en de Kievit is uitstekend. Buiten de broedtijd is de Hempensermeerpolder belangrijk als foerageer– en overwinteringsgebied: Kolganzen, Smienten, Wintertalingen, Watersnippen en Kieviten kunnen er vaak in grote getale worden aangetroffen. Door het veranderende beheer verandert ook de flora in positieve richting. Zeer opvallend is de ontwikkeling van zilte vegetatie langs de greppels. Dit wijst op aanvoer van brak water uit de zandlaag onder de klei-op-veen-laag. De diepe polder vertoont in het voorjaar en zomer een afwisselend kleurenpalet van bloeiende Paardenbloemen, Pinksterbloemen, Veldzuring, Boterbloemen en grassen.
Klik hieronder op 'lees meer' om verder te lezen...
-
- Gepubliceerd: 05 februari 2021